ilyas bazna

ikinci dünya savaşı'nda almanlara casusluk yapan çiçero lakaplı türk. ingiliz büyükelçisinin uşağı olduğu dönemlerde büyükelçiyle yakınlaşıp normandiya çıkarmasının belgelerini naziler'e satmıştır fakat hitler bu belgelere güvenmeyip saldırının balkanlardan olacağı fikrinde ısrarcı davrandı. sonuç olarak almanlar normandiya çıkarmasında büyük kayıplar verdi. anılarını yazdığı i was cicero isimli bir kitabı vardır ve 1951 yılında 5 finger isimli bir sinema filmine uyarlanmıştır.

ingiliz büyük elçisine uşaklık yaptığı dönemde para hırsı yüzünden almanlar'a ajanlık yapmıştır. duş alırken dahi boynundan kasa anahtarını çıkartmayan ingiliz büyük elçisinin sırtını keselerken balmumu ile anahtarın kalıp ölçüsünü alıp bu sayede kasayı açabilmiştir. ancak dönemin alman dışişleri bakanı ribbentrop, bazna'nın ikili oynayan bir ingiliz ajanı olduğunu düşünmüş ve söylediklerinin çoğuna inanmamıştır. 1943 yılında bazna'nın ulaştırdığı bilgilerle dolu olan konferans salonunda konuşan hitler, 'müttefik kuvvetler batıdan değil, balkanlar'dan ya da norveç tarafından saldırıya geçecek' diyordu. öyle ki, ocak 1944'te müttefik kuvvetler tarafından sofya'nın bombardımana tutulacağını söyleyen bazna'ya inanmayan almanlar, büyük bir hezimete uğramış ve ciddi kayıplar vermişti. götü tutuşan nam-ı diğer cicero, almanlar'dan aldığı 300.000 sterlin ile arjantin'e kaçıp ölene kadar o parayla sefa sürdürebileceğini zannetti. ancak almanlar bazna'ya sahte para vermiştir. almanlar'a dava açan bazna yaptıklarını karşılamayacak kadar ufak bir miktar para kopartabilmişti. sonrasında para kazanmak için kitap yazsa da nafile olmuştu. anılarını yazdığı 'ben cicero'yum' kitabı ise 1951 yılında joseph l. mankiewicz'in yönetmenliğinde '5 fingers' adıyla sinemaya uyarlandı. kazandığı paraya rağmen geçimini sağlayamayan bazna, aralık 1970 tarihinde gece bekçiliği yaptığı münih'te yoksulluk içinde hayatını kaybetti. almanlar'a göre ingiliz, ingilizler'e göre bir alman ajanıydı. türkler'e göre de türkiye'yi 2. dünya savaşı'na girmekten kurtaran bir kahraman. seninle tanışmak isterdim cicero.